Je hebt een goede baan en werkt elke dag keihard. En dan komt die ene dag, plots als donderslag bij heldere hemel, ineens ben je dakloos. Het overkwam Anna toen ze in 2013 ging scheiden van haar ex-man. Samen met haar twee kinderen, toen drie en vijf jaar oud, moest ze het vertrouwde huis gaan verlaten. Van de ene op de andere dag staat haar leven compleet op zijn kop en de enige vraag die haar op dat moment nog bezighoudt is: ‘shit, wat nu?’
Het bekende geluid van Teams komt uit de speakers van de laptop. Door de nieuwe maatregelen zijn we genoodzaakt elkaar via een 13-inch beeldscherm te spreken. Rustig begint Anna met het vertellen van haar verhaal. In 2008 is ze samen met haar toenmalige man verhuisd naar een plek voor twee. Zelfstandig kochten ze samen, na al die jaren in een huurwoning te hebben gewoond, hun eigen huis. Al snel wonen ze er met zijn drieën, in 2009 krijgen Anna en haar ex-man hun eerste dochter. Een paar jaar later, in 2011, wordt het huis een gezellige boel, met de komst van de tweede dochter.
De scheiding
Er lijkt niks aan de hand, maar in 2013 komt daar toch verandering in, als Anna besluit dat ze niet langer samen wil zijn. “Zoals de meeste echtscheidingen is het in het begin een lastig verhaal. Toen we nog samen in één huis woonden liepen de emoties dusdanig op dat de veiligheid van eenieder in het geding kwam. Aangezien hij meer werkte en ik voornamelijk voor de kinderen zorgde is hij weer bij zijn ouders gaan wonen.” Anna kwam na de beslissing in een moeilijke periode. “Dan kom je in een traject van advocaten, ouderschapsplannen en alleen maar van dat soort ellende. De scheiding heeft wel echt ernstige kenmerken van een vechtscheiding gehad, vooral het eerste jaar.” Als ze on speaking terms waren en bepaalde zaken eindelijk goed geregeld waren, werden alle papieren bij een kleine tegenslag al verscheurd. “Omdat het mijn keuze was om uit elkaar te gaan, ging hij snel in de weerstand. Als hij dan alle papieren weer verscheurde konden we van voren af aan weer opnieuw beginnen.”
Vanaf het moment dat de scheiding helemaal rond is, kan het huis in de verkoop. Door de hoge hypotheek gaat Anna, met pijn in haar hart, wanhopig op zoek naar iets nieuws. “Aangezien ik hier niet uit de buurt kom, heb ik me pas bij een woningbouwvereniging ingeschreven toen het besef kwam dat ik mijn huis uit moest.” Anna heeft de stille hoop om een urgentieverklaring te krijgen, aangezien ze halsoverkop het huis moet gaan verlaten. Vrij direct krijgt ze de mededeling dat haar situatie niet een calamiteit betreft, wat nodig is om als urgent te worden gezien. “Toen heb ik de gemeente maar gebeld of zij mij konden helpen, omdat ik echt niet wist waar ik heen moest gaan. Maar het antwoord wat ik kreeg was nee, punt.”
Huis verkocht
Het moment waar Anna al die tijd een beetje bang voor was is aangebroken: het huis is verkocht en binnen zes weken staat ze op straat. Opnieuw pakte ze de telefoon, als laatste poging probeerde ze het toch maar weer bij de gemeente. “Het antwoord dat ik kreeg was dat ik me kon inschrijven bij de ‘Herberg’ in Zwolle. Oftewel bij het Leger Des Heils.” Verslagen zat Anna naar het verhaal aan de andere kant van de lijn te luisteren. “A, ik moet helemaal naar Zwolle voor een, in hoeverre je het zo kan noemen, oplossing en B mijn minderjarige kinderen mogen daar niet naar binnen.” Anna is even stil. Met een veelzeggende blik kijkt ze door het beeldscherm. Ik voel de pijn in haar stem. “Ik kreeg als antwoord dat het erg vervelend was, maar dat ik prima naar Zwolle kon gaan en dat mijn twee dochters dan wel opgevangen werden door jeugdzorg.”
Anna doet er alles aan om iets te kunnen vinden, maar ondertussen is de situatie een serieus probleem aan het worden. “Ik heb gewoon een baan, ik ben aan het werk en dan besef je dat je binnenkort gewoon dakloos bent.” Naast dat ze ontzettend veel zorgen over het woonprobleem had, nam ze ook nog altijd de stress van de scheiding met zich mee. “Als ik eraan terugdenk, hoe de gemeente mij niet verder hielp en de enige optie het Leger Des Heils was waarmee ik mijn kinderen kwijt zou raken. Ja, dan word ik daar gelijk weer heel verdrietig van. Dat doet echt pijn.”
Het vakantiepark
Uiteindelijk belande Anna via via in een huurhuisje op een vakantiepark. De tweede week van februari, 2015, kreeg ze de sleutels en het verhuizen kon beginnen. “Wonen op een park mocht niet, maar met twee jonge kinderen moet je toch iets. Op straat wonen was ook geen optie.” Voordat Anna goed en wel gesetteld was in het kleine, maar fijne huisje lag er al een witte brief op de mat. Ja hoor, de gemeente. Anna werd verzocht dringend het huisje te verlaten. Daar gaan we weer. “De verhuurder heeft toen een, ja hoe zeg je dat, niet zo’n nette brief naar de gemeente gestuurd.” Anna was niet degene die haar eigen glazen ingooide, het werd voor haar gedaan. “Binnen no time had ik controleurs aan de deur. Als ik niet weg zou gaan dan had het een ontzettend duur prijskaartje.” Een korte periode later lag de eerste brief met de dwangsom al op de mat.
Na een kort verblijf van drie maanden begon de zoektocht voor Anna weer van voor af aan. Een goede vriend bood haar aan om bij hem te komen wonen. “Dit had natuurlijk wel weer gevolgen voor hem. Zijn belastingen zouden omhooggaan, aangezien hij van een eenpersoonshuishouden naar een met vier zou gaan.” Wederom pakte Anna de telefoon er weer bij. Na genoeg moed te hebben verzameld, legt ze het aan de gemeente voor en vraagt ze naar de eventuele mogelijkheden. Maar helaas konden de medewerkers van het gemeentehuis wederom niks voor haar betekenen. Anna neemt dan een drastisch besluit.
De oplossing?
Zonder enige twijfel besluit ze zich uit te schrijven bij het vakantiepark. Aangezien Anna het nog vertikt transparant te zijn, is ze vanaf dat moment voor de gemeente officieel dakloos. “Ik ben uiteindelijk bij die vriend gaan wonen, maar heb geen nieuw adres aan de gemeente doorgegeven. Ik was er helemaal klaar mee.” Door alle hectiek krijgen ook de kinderen mee wat er allemaal speelt. “Ik had een aantal gesprekken en hoe klein de kinderen ook zijn, je probeert ze erbij weg te houden, maar kinderen hebben gewoon de neiging om alles te horen wat ze niet moeten horen.” De oudste, inmiddels bijna zes, kwam toen met de confronterende vraag waar ze moeten gaan wonen. “Ik vertelde haar dat ik dat niet wist. Ze gaf toen als antwoord, ‘maar mama dat kan toch niet we moeten toch ergens wonen?’ Ik heb haar toen duidelijk gemaakt dat zij natuurlijk altijd naar hun vader konden gaan.” De oudste brak in tranen uit en raakte overstuur. “Ze vertelde mij dat ze niet bij papa wilde gaan wonen, omdat ik anders helemaal alleen op straat was. Ja dan ga je echt kapot. Dat is echt serieus moeilijk als je kind dat zegt. Je maakt je als ouder dan natuurlijk ook echt wel druk om wat er nog komen gaat en wat je uiteindelijk als oplossing moet gaan doen.”
Uiteindelijk gaat Anna samen met haar twee kinderen bij een vriend wonen. Niet veel later heeft ze wederom een envelop met het logo van de gemeente op de mat liggen. “Heel gek want ze gaven aan dat ze mijn adres moesten weten, maar ze hadden mij in principe al gevonden. Door alles wat er was gebeurd had ik helemaal geen zin meer om mee te werken.”
Eindelijk een vaste plek
"Ik heb vervolgens een brief geschreven naar de verantwoordelijke wethouder met vragen over het daklozen-beleid en mijn eigen situatie aangehaald om de uitwerking van het beleid of wellicht het gebrek daaraan duidelijk te maken. De wethouder heeft via een brief gereageerd op mijn vragen en aangegeven dat hij mijn situatie betreurde.”
Verbaast was Anna toen ze een week later een telefoontje kreeg van de woningbouwvereniging, ze hadden een huis voor haar. De woning moest hier en daar nog wel even aangepast worden, maar uiteindelijk gaat Anna daar met haar twee dochters wonen. “Het huis had drie slaapkamers, goede faciliteiten en het was gewoon prima.”
Uiteindelijk is het goed gekomen, maar er zijn nog steeds veel mensen die in een soortgelijke situatie zitten. “De gemeente wijst vaak naar de woningbouwvereniging, maar binnen de woonwet zijn er ook dingen mogelijk. Ik ben er eigenlijk wel van overtuigd dat, als je met je kinderen op straat komt te staan en de gemeente je niet helpt, de grondrechten van die kinderen ook overtreden worden. Ze krijgen dan namelijk niet de mogelijkheid om veilig op te kunnen groeien bij hun ouders.”
*Naam is gefingeerd. Anna is dus niet haar echte naam.