OMMEN - Feest in Ommen, want op 25 augustus 1248 kreeg het stadsrechten. Morgen precies 775 jaar geleden. Dat maakt de stad ouder dan Amsterdam, Leeuwarden en Enschede. Genoeg reden voor een feestje dus, als het aan Ria Kroon, Jan Doedens en Hans Kersbergen ligt. Zij zitten in het bestuur van Stichting 775 jaar stadsrechten Ommen en weten alles over de geschiedenis van Ommen en de stadsrechten. 

‘Umme’, zoals Ommen vroeger heette, was een belangrijke plek voor handelaren en reizigers. De grond langs de Vecht was vruchtbaar, zodat boeren er makkelijk land konden bewerken. Ommen lag op een strategische plek aan een handelsroute vanuit het Duitse graafschap Hessen. De Hessenweg die we nu kennen herinnert ons aan die tijd.

Bijzonder

In 1248 kreeg Ommen stadsrechten van bisschop Otto III van Utrecht. De oorspronkelijke akte is verloren gegaan. Dat is op zich niet bijzonder, het gebeurde bij veel Nederlandse steden. Wel bestaat er nog een kopie. "We kunnen wel aantonen dat we daadwerkelijk stadsrechten hebben gekregen", zegt Jan Doedens. Alleen Ommen had in de omgeving zo’n status. "Dat is wel heel bijzonder", vult Hans Kersbergen aan.

Als bisschop van Utrecht was Otto de derde niet alleen kerkelijk, maar ook landsheer over Overijssel. Het maakte deel uit van zijn machtsgebied over de IJssel, ook wel Oversticht genoemd.

Kruispunt

Ommen kreeg stadsrechten om de goede vrede te bewaken in het gebied. Otto III wilde graag de hand kunnen schudden met de opstandige Drenten, ze hadden immers Otto II gelyncht tijdens de slag bij Ane. Om de vrede te bewaren, zocht hij naar mensen die hem steunden. Dat werden dus de Ommenaren. De bisschop zag namelijk dat Ommen op een belangrijk kruispunt van handelswegen en de Vecht lag. Maar ook had Ommen belang bij deze ‘deal’. De inwoners kregen op deze manier bescherming tegen de Drenten. "Ik denk dat het een hele tactische zet was. Het was een beetje paaien", aldus Ria Kroon.

Zo verwierven de inwoners burgerrechten. Die rechten kreeg je wanneer je werd geboren in Ommen, maar je kon ook burgerrechten zelf kopen. Met de burgerrechten op zak kreeg je het recht om binnen de poorten van de stad te wonen, wat veiliger was dan om buiten de poorten te wonen. Daarnaast mocht je binnen de stad handel drijven. Maar er waren meer voordelen; ze mochten gratis gebruik maken van de Vechtbrug, het vee laten grazen op de weilanden net buiten de stad en een eigen bestuur kiezen.

Verdedigen

Er stond echter wel iets tegenover. Inwoners moesten helpen bij het lopen van de wacht en wanneer de stad in gevaar zou komen, was het de bedoeling dat inwoners de stad gingen verdedigen met zwaarden en speren.

De organisatie van Stichting 775 jaar stadsrechten Ommen werkt voor het feestjaar samen met inwoners en organisaties uit de stad. "Het is een kroonjaar", zegt Kroon. Samen met de anderen coördineert ze alle activiteiten: "We proberen de krachten te bundelen."

Activiteiten

Vandaag, 25 augustus, komt de bisschop nogmaals stadsrechten aan het bestuur van Ommen geven, is er een middeleeuwse maaltijd en er is een reünie voor oud-Ommenaren. De Bisschop komt rond half vier met de Vechtzomp. De burgermeester gaat na ontvangst samen met de bisschop naar de Brigittakerk, het oudste gebouw van Ommen. Daar zou een bijeenkomst plaatsvinden met muziek, zang, film en de geschiedenis van Ommen wordt behandeld. Om 19:30 start Festival op de Vecht, waar drie bands en een DJ vanaf een drijvend podium op de Vecht in Ommen te bewonderen en te horen zijn.