Vanwege de vele natuur- en recreatiegebieden weet het vechtdalgebied jaarlijks zo’n 14 miljoen bezoekers te trekken. Deze regio is een gewilde vakantiebestemming bij toeristen en dit blijft volgens trendbureau Overijssel in de toekomst alsmaar toenemen. De groei van internationaal toerisme is hierbij met name opvallend. Het NBTC voorspelt namelijk een verdubbeling van buitenlandse bezoekers. Dit klinkt positief, zou je denken. Maar meer is niet altijd beter. Een opkomende trend als duurzaam recreëren zou wel eens een uitkomst kunnen zijn voor de toekomst van het toerisme. De grond is en wordt namelijk vervuild door toeristen terwijl deze tegelijkertijd nodig is voor recreatiemogelijkheden. Er moet dus zuiniger worden omgegaan met de leefomgeving. Maar hoe kan je duurzaam recreëren? 

Door Anna Sophie Bakker 

Duurzaam recreëren zegt in principe niets over omvang, maar juist over goed omgaan met de natuur.  Je kunt het herkennen aan bijvoorbeeld het gebruik van groene energie, zonnepanelen en het recyclen van afval. Deze nieuwe vorm van vakantievieren is in opkomst. In het onderzoek ‘Duurzaam toerisme in de Hanzesteden’ kaart Saskia Veenstra aan dat duurzaam recreëren zelfs belangrijker is dan ooit. “Het minimaliseren van de negatieve impact van toerisme op de natuurlijke omgeving in de Hanzesteden en het terugbrengen van de CO2-uitstoot veroorzaakt door de komst van toeristen is een stap voorruit.” 

Steeds meer hotels, B&B’ s en campings passen hun beleid aan en gaan duurzamer te werk. Duurzaamheid wordt in onze hedendaagse maatschappij namelijk steeds belangrijker. Het is hoognodig, want de overheid heeft immers een klimaatakkoord opgesteld waarin staat dat in 2030 de CO2-uitstoot 49% minder moet zijn dan in 1990. Maar tegelijkertijd is de prognose dat het toerisme sterk gaat toenemen. Dit is de laatste jaren al flink toegenomen, maar deze trend zet stevig door tot en met 2030. In principe betekent meer toerisme meer uitstoot.  Duurzaam toerisme kan dit daarentegen verminderen. De Babyboomers zien het belang hiervan al in. Deze generatie wil hun ecologische voetafdruk zo klein mogelijk houden. 

Duurzaam reizen

Uit een onderzoek van de reisorganisatie Booking.com blijkt dat Babyboomers de generatie is die het hoogste scoort wat betreft duurzaam reizen. Gen Z (16-24 jaar) heeft minder duurzame reisintenties dan andere generaties. “Er wordt door velen verwacht dat ze op sociaal en ecologisch vlak bewuster zijn dan voorgaande generaties.” (Booking.com, 2019) Dit blijkt niet het geval. Maar liefst tweeënveertig procent vindt het belangrijk om tijdens hun reis rekening te houden met de ecologische impact. De oudere generatie scoort daarentegen veel hoger, namelijk vijftig procent. 

Marian Albers (76) is van de Babyboom generatie en zegt er het volgende over; “Ik vind het bijzonder dat er tegenwoordig zoveel wordt nagedacht over het milieu en de toekomst die we creëren. Eigenlijk is het heel logisch. Ik ben opgevoed met het idee dat zoveel reizen helemaal niet normaal is. Misschien dat ik daarom bewust bezig ben met duurzamer reizen.” De oudere dame gaat geregeld naar Ommen. Het valt haar op dat er best wel wat vintage winkels zijn in het dorp en dat vindt ze passen bij de regio. “Het Vechtdalgebied heeft mooie natuurgebieden, duurzaamheid gaat hiermee hand in hand.” 

In het Vechtdal zijn er al initiatieven te vinden die bewuster omgaan met duurzaamheid. Zo is er een merk dat is opgericht door twee vriendinnen, wat volledig natuurlijk en duurzaam is én zelfs twee onderkomens heeft in de regio. Onder andere de Lemeler Lodge, wat is gelegen op de Lemelerberg. Het huisje is volledig ingericht met natuurlijke, duurzame materialen. Je slaapt onder gerecycled dons, je spoelt de wc door met gefilterd regenwater en douchen doe je bij de buren. Een verborgen plekje waar je tot rust komt. Het is off the grid, wat betekent dat er geen elektriciteitsaansluiting is én dus geen tv. Er is letterlijk veel historie ‘verweven’ omdat de Lemeler Lodge met dit initiatief dus ook eigenlijk iets terugbrengt. Een deel van de inkomsten gaat naar landschap Overijssel, die aan natuurbeheer doet. De collectie wordt in Dalfsen in een studio gemaakt door de twee eigenaressen; Marianne Maat en Lucienne Dunnewijk. “Daarom is de samenwerking zo speciaal. Wij doen het weer in Europa. Waarom moet iets de hele wereld over, terwijl het ook gewoon in eigen land geproduceerd kan worden?” 

Contact met de natuur

Slow living: misschien heb je er al eens van gehoord. Het is een term die te vergelijken is met slow food, waarmee biologisch en verantwoord voedsel wordt bedoeld. Voor Nederland is zoiets dergelijks vrij uniek, volgens Lucienne. Duurzaam recreëren was voor de twee oprichters van het merk ‘By Mölle’ iets moois. Althans, zo vinden zij. “Het zal echt prachtig zijn als mensen de collectie in de natuur kunnen beleven”, riepen de twee dames tien jaar geleden tegen elkaar. En het is ze zonder meer gelukt. Je slaapt letterlijk ín de natuur, want al het meubilair is immers gemaakt van natuurlijke materialen. Je ziet zandhagedissen, luistert naar de uilen en wordt wakker van de specht. “Ik hoor vaak van mensen dat ze heerlijk hebben geslapen. En dat is ook niet zo gek, natuurlijk.” Er klinkt gelach. Niet positief, maar eerder vanuit een bepaalde schaamte naar het feit dat mensen tegenwoordig onder polyester moeten slapen. “Het is logisch dat je veel dieper en fijner slaapt onder een deken van dons. Het is goed voor de aarde en je eigen gezondheid.” 

“Als je het hebt over liefde voor en contact met de natuur, is dit iets wat universeel, tijdloos en leeftijdloos is.” Het verborgen plekje zit al bijna volgeboekt voor 2023, wat wel al aangeeft hoe graag mensen willen slapen in de rust die de natuur teweegbrengt. 

Kringloopwinkel

Gesproken over duurzaam recreëren, dat toeristen dol zijn op deze nieuwe trend is wel duidelijk. Bij de kringloopwinkel Noggus&Noggus in Ommen geven ze spullen niet een tweede leven, maar zelfs een derde. In hun eigen atelier worden van restafval producten gemaakt die in de winkel worden verkocht. Denk hierbij bijvoorbeeld aan kussens of tassen. Een bank die niet wordt verkocht vanwege een scheur belandt normaal gesproken op de afvalberg, maar bij Noggus&Noggus wordt het materiaal juist gebruikt om het een nieuw leven te geven. Leer van leren banken, jeans van spijkerbroeken en nog veel meer dingen vinden zo toch hun weg in de winkel. Toeristen komen volgens bedrijfsleider Erik Hakvoort speciaal naar de winkel voor deze spulletjes. In de zomermaanden is het hartstikke druk in de winkel en loopt bijna elke vrouw naar verluid wel naar buiten met zo’n tas. 

Zowel de Lemelerberg als de kringloopwinkel zijn voorbeelden waarbij duurzaamheid en toerisme/recreatie haarfijn samengaan. Om ervoor te zorgen dat het toerisme kan blijven groeien kan het vechtdalgebied niet anders dan verduurzamen. En laat dat net zijn wat de toeristen tegenwoordig interessant vinden. Bezoekers zijn zich meer bewust van de keerzijde van toerisme, waardoor men zich vaker afkeert van hotspots en juist op zoek gaat naar authentieke en rustige plekken. (NBTC, 2019)