Steeds meer toeristen maken een bezoekje aan Overijssel, de vakantieparken in het Vechtdal zijn daarom enorm van belang in de toeristische sector. Maar niet alleen de toeristen willen verblijven in een recreatiehuisje, er is namelijk een grote groep mensen die permanent wil verblijven op een vakantiepark. Die groep bestaat voornamelijk uit studenten, gescheiden alleenstaanden, gepensioneerden en degenen die niet in aanmerking komen voor een goedkope huurwoning. Ondanks dat het verblijf nog vaak gedoogd wordt, is het wonen in een recreatiehuisje in Nederland verboden.
In 2019 woonden er zo’n 100 duizend mensen in Nederland op een vakantiepark. Dit zijn er meer dan je in eerste instantie misschien zou denken. In de gemeente Dalfsen, Ommen, Staphorst, Zwolle en Hardenberg wordt 47 procent van de vakantiehuisjes niet meer gebruikt voor recreatie. Dit houdt in dat er tweeduizend mensen in het Vechtdal permanent wonen op een park. De keuze om te verblijven op een vakantiepark is soms om op een rustige plek zo goedkoop mogelijk te genieten van het pensioen, maar ook voor arbeidsmigranten en mensen die kampen met de woningnood is het een aantrekkelijke oplossing.
Permanent verblijf
In Nederland is het dus verboden om permanent te verblijven op een vakantiepark. Dit heeft te maken met het bestemmingsplan dat er op de huisjes zit. Een bestemmingsplan geeft aan wat er met de omgeving en grond mag gebeuren. Een normaal huis heeft eigenlijk altijd als bestemming wonen, dit betekent dat de grond dan bedoeld is om er te wonen. Een huisje op een vakantiepark heeft als bestemmingsplan recreatie, wat inhoudt dat je er niet permanent mag verblijven. Zoals Henk Vroomen, burgemeester van Ommen, ook al duidelijk maakte in een interview met RTVOost is dat een recreatiepark er dus echt allen voor bedoeld is om te recreëren. “Mensen kunnen er tijdelijk zijn om te genieten van de omgeving en van de natuur, maar in de loop van de tijd heb je al kunnen zien dat er andere mensen komen te wonen.”
Er is sprake van permanent verblijf als iemand van de woning zijn hoofdverblijf maakt. Als je dus bijvoorbeeld een tijdje in een chalet woont, moet je nog op een ander adres ingeschreven staan en dus normaalgesproken ergens anders verblijven. Het woord permanent maakt dat de situatie soms erg verwarrend kan zijn. Het lijkt alsof er sprake moet zijn van ergens wonen over een langere periode. Maar het zit dus anders, ook als je tijdelijk ergens verblijft wordt er van permanente bewoning uitgegaan. Op een recreatieterrein mag je er het hele jaar door verblijven, maar het is dus nooit toegestaan om er echt permanent te verblijven. In de regels, zoals de Gemeente Ommen beschrijft, staat dat als je langer dan vier maanden op het recreatieadres verblijft je verplicht bent je in te schrijven in de basisregistratie personen (ook wel BRP). In de BRP verzamelt de gemeente alle persoonsgegevens van de burgers. Hier staat bijvoorbeeld in of iemand trouwt, kinderen heeft en waar je dus woont. Als je gaat verhuizen of een ander adres krijgt dan moet je dus naar de gemeente om dit door te geven. Schrijft iemand zich in op een adres waar een recreatiebestemming op zit mag de gemeente dit niet weigeren, maar het is dus officieel niet toegestaan. De kans dat je dan na een aantal maanden handhaving op de stoep hebt staan is erg groot.
Uitzonderingen
Af en toe maakt de gemeente in bepaalde situaties een uitzondering op de regel. Het gaat dan altijd om een zogenoemde overbruggingshuisvesting. Hierdoor wordt het mogelijk om tijdelijk te verblijven, met een maximum van twaalf maanden, als overbrugging voor een bepaald termijn. Dit kan natuurlijk niet zomaar, om er gebruik van te maken moet je het aanvragen bij de gemeente. Bij de gemeente Ommen moet je bijvoorbeeld echt kunnen aantonen dat een huis is gekocht, wordt gebouwd of in een huurhuis kunnen trekken. De regels rondom tijdelijk verblijven kan per gemeente verschillen. In Dalfsen mag je ook voor een bepaalde tijd in een recreatiewoning verblijven als je in een echtscheiding zit of als je huis niet meer bewoonbaar is door brand. Buitenplaats Gerner en Vechtdalcamping Het Tolhuis hebben een aantal huisjes beschikbaar voor die tijdelijke bewoning. Door de huidige woningmarkt en de tekorten is het volgens Afke Huitema, mede-eigenaar van Vechtdalcamping het Tolhuis, ook mogelijk om extra uitstel te krijgen. “De bewoners die wij nu hebben kunnen eventueel nog weer verlenging krijgen, mits een goede reden. Normaalgesproken mag dit niet, maar door de huidige woningmarkt worden wij daar niet op aangekeken. Dat gaat natuurlijk wel altijd in contact met de bewoners zelf en de gemeente.”
Dat veel mensen behoefte hebben aan een tijdelijke woonplek merkt ook Afke. “Wekelijks hebben we wel twee tot drie aanvragen.” De ruimte is er helaas niet en ze moeten dan ook veel mensen teleurstellen. “Wij hebben maar een beschikbaarheid van drie à vier woningen voor permanente bewoning.” Met een wekelijkse aanmelding van bijna de volledige capaciteit is het wel voor te stellen hoeveel mensen belang hebben bij een woonplek op een vakantiepark.
Vitalisering vakantieparken in het Vechtdal
In 2018 kwamen de plannen al op tafel: het vitaler maken van de vakantieparken in Vechtdal. Niet een gemakkelijke opgave aangezien de verloederde parken een upgrade moeten krijgen. In het Vechtdal gaat het om ongeveer 30% van de parken, die wel toe zijn aan een opknapbeurt. Voor burgemeester Hans Vroomen, zo vertelt hij in een interview met RTVOost, is het van belang om er op tijd bij te zijn, om kansen te kunnen benutten. “We kunnen het als gemeenten niet alleen. Er moet ook maatwerk geleverd worden, want voor elk park gelden weer andere uitdagingen.” Aangezien de toeristische sector heel belangrijk is en er dus een aantal parken zijn die bepaalde problemen hebben is het van belang om hier als gemeente goed naar te gaan kijken.
Het vitaliseren kan ervoor gaan zorgen dat het lastiger gaat worden om als uitzondering permanent op een vakantiepark te verblijven. Aan de andere kant biedt het ook kansen. Bij een aantal gemeenten in Nederland is er al gekeken naar het aanpassen van het bestemmingsplan, om zo bewoning legaal te maken. De gemeente Harderwijk is daar één van, om zo de parken die niet meer aantrekkelijk zijn voor recreatie een nieuwe kans te geven. Andere parken lijken eigenlijk al jaren op een woonwijk. In een interview met EenVandaag vertelt huiseigenaar Jan Huizers dat er vaak geen voorzieningen meer op het park zijn, waardoor toeristen er eigenlijk al niet meer komen. "Er is geen kantine, geen tennisbaan en geen zwembad. Er is helemaal niets." Uiteindelijk kan het een oplossing zijn voor de oudere parken, met name met de huidige woningmarkt. Mogelijk een goed voorbeeld voor enkele parken in het Vechtdal, al speelt de gemeente hierin natuurlijk de belangrijkste rol.